Türkiye, özellikle mevsimlik tarım sektöründe görülen çocuk işçiliğine karşı kapsamlı ve bütüncül bir mücadele modeli geliştiriyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı öncülüğünde yürütülen çalışmalar, hem çocukları korumayı hem de aile, işveren ve yerel yapıları kapsayan çok yönlü bir müdahale mekanizmasını hayata geçiriyor.

23 Kasım 2025 tarihli bilgi notuna göre, İŞKUR, SGK ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na bağlı birimler iş birliği içinde risk altındaki çocukları tespit eden, yönlendiren ve takip eden sahadaki Çocuk İşçiliği ile Mücadele Birimleri aracılığıyla süreci yakından izliyor.

2024/5 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi: Merkez ve Yerel Yapı Bütünleşti

2024’te yayımlanan “Mevsimlik Tarım İşçileri” konulu Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, çocuk işçiliğiyle mücadelede koordinasyonu güçlendiren dönüm noktalarından biri oldu. Genelge kapsamında sekiz ilde bölgesel çalıştaylar düzenlenirken, 14 Şubat 2025’te Mevsimlik Tarım İşçiliği İzleme ve Değerlendirme Kurulu ilk toplantısını gerçekleştirdi.

Aynı süreçte geliştirilen e-METİP dijital izleme sistemi, mevsimlik tarım alanlarının yanı sıra tüm sektörlerde çocuk işçiliği risklerinin eş zamanlı takibine imkân sağlayarak saha çalışmalarına stratejik bir yenilik getirdi.

Türkiye, bu kapsamlı çalışmalar sayesinde uluslararası alanda da dikkat çekerek İttifak 8.7 Küresel Ortaklığı içinde rehber ülke statüsüne yükseldi.

Tarımda Çocuk İşçiliğinin Önlenmesi Projesi: 1,5 Milyar TL’lik Destek

Mevsimlik tarım alanlarında uygulanan çocuk işçiliği önleme programı, 1,5 milyar TL’yi aşan bütçesiyle bugüne kadar binlerce çocuğun eğitime yönlendirilmesini sağladı. Proje çerçevesinde:

Ailelere sosyal destekler verildi

Yaşam alanları iyileştirildi

Tarım aracıları ve yerel aktörlere eğitimler sağlandı

Çocuklara kıyafet, eğitim seti, hijyen ve beslenme desteği sunuldu

METİP alanları aktif hale getirildi, seyyar tuvalet ve güvenlik önlemleri yaygınlaştırıldı

Geçici yerleşim yerleri düzenlendi

Çocuklara sosyal, kültürel ve sportif programlar hazırlandı

Birçok ilde çocuklar için sosyal ve eğitim merkezleri açılırken, tarım işverenleri ve aracılarının sertifikasyon süreçleri tamamlandı.

UNICEF ile 5 Milyar TL Bütçeli Yeni Ortaklık

UNICEF ile 5 milyar TL’yi aşan bütçeyle başlatılan yeni proje, 2 Haziran 2025 itibarıyla uygulanmaya konuldu. En az 5 bin çocuğa doğrudan ulaşmayı hedefleyen proje, eğitim yoluyla çocukların güçlendirilmesini, tedarik zincirlerinde çocuk işçiliği riskinin azaltılmasını ve ulusal–yerel düzeyde kurumsal kapasitenin artırılmasını amaçlıyor.

SONUÇ

Türkiye, veri temelli, dijital sistemlerle güçlendirilmiş ve çok paydaşlı bir yapı üzerine kurulu bu modelle çocuk işçiliğiyle mücadelede bölgesel ve küresel ölçekte örnek gösterilen ülkeler arasında yer alıyor.

Bakanlıklar ve kurumlar arası eşgüdümle yürütülen çalışmalar sürerken, kamuoyunda yer alan eksik veya maksatlı söylemler, bu çok yönlü mücadelenin önemini gölgeleyebiliyor. Yetkililer, çocuk işçiliği gibi hassas bir konuda tüm kurumların ve toplumun ortak sorumluluk bilinciyle hareket etmesinin kritik önem taşıdığını vurguluyor.