Kestane

Rize`de yetişen Kestane, kayıngiller familyasından Castanea cinsini oluşturan ağaçların ve bu ağaçların yenilebilen tohumlarına verilen ad.

  • 0
  • 0
  • 14769
Kestane

Sonbahar mevsiminde piyasaya çıkıp da kebap, haşlanmışıyla, şekerlemesiyle, pastalarıyla ve bazı yemeklerdeki garnitürünü severek tükettiğimiz kestane adlı meyvesini veren Kestane ağacı, Kayıngiller`dendir.


Dünyada üç kıtada, yani Asya, Afrika ve Amerika`da yetişen kestane ağaçlarının 12 türü vardır Bunlardan en sevilen meyveleri veren Anadolu kestanesinin (C sativa) anayurdu ülkemizdir Bu tür, boyu 30 m`yi ve gövde çapı l m`yi aşabilen ulu ağaçlardır Kısaca kestane diye adlandıracağımız bu türün genç ağaçları dikine büyür Ağaç yaşlandıkça tacı yayvanlaşır Gövdesi dik ve düzgündür Gövde kabuğu önce düzgünken ağaç yaşlandıkça çatlar ve kırışıklarla kaplanır

Toprakta derine inen sağlam kök yapısıyla kayalık yerlerde bile yetişen kestane ağacı, erozyonları önleme bakımından büyük öneme sahiptir Sık dalları olan kestane ağacının genç dalları kızıl kahverengidir Bir yaşını aşan dalların rengi açılır ve üzerleri parçalı, girintili çıkıntılı kabukla örtülür

Ağacın yaprakları uzun, mızrak biçimli, ucu sivri ve çok koyu yeşil renklidir Ağacın yapraklanmasından sonra açan erkek ve dişi çiçekleri, biryıllık dalların üzerinde ve birbirlerine yakın olarak yer alır Dişi çiçeklerin döllenmesinden 150-170 gün kadar sonra kestane meyveleri, dikenli bir kabuk içinde 1-7 adet olarak olgunlaşır.

Kestanenin, dip tarafı açık, diğer tarafları koyu kahverengi, kalınca sert bir dış kabuğu ile açık kahverengi, ince ve yumuşak bir iç kabuğu vardır Meyvenin eti, açık sarı renkli ve oldukça serttir İyi nitelikli bir kestane 2,5 cm genişlikte ve 15-20 gr ağırlıkta olur Ancak, kuzu kestanesi denilen türlerin genişliği ve ağırlığı bu ölçülerden daha küçüktür.

BESİN DEĞERLERİ

100 gr kestanenin içerdiği besin değerleri şunlardır: 194 kalori: 2,9 gr protein; 42,1 gr karbonhidrat: 0 kolesterol; 1,5 gr yağ; 1 gr lif; 88 mgr fosfor: 27 mgr kalsiyum; 1,7 mgr demir: 6 mgr sodyum; 454 mgr potasyum: 0,22 mgr B1 vitamini; 0,22 mgr B2 vitamini ve 0,6 mgr B3 vitamini

SAĞLIĞIMIZA YARARLARI

Yukarıda sayılan yüksek besin değerlerinin yanı sıra;

- Kestane, kandaki yüksek kolesterolü düşürür

- Kan şekeri düzeyini kontrol altında tutar: Bu bakımdan şeker hastalarına yararlı olur

- Hayvanlarda, kansere yakalanma rizikosunu azaltmaktadır: Bu etki insanlar üzerinde de araştırılmaktadır.

 

AĞACININ ÜRETİLMESİ

Kestane ağacı, doğada, tohumundan kendiliğinden yetişir Ülkemizde ağaçların çoğu bu yolla yetişmiştir İkinci üretme yolu, çeşitli yaşlardaki ağaçların aşılanmasıdır Ancak kestane ağaçlarının aşılanması profesyonelce yapılan bir uygulama olduğundan, bizim için en doğrusu, kestaneye uygun koşullarda ağacı yetiştirmek üzere profesyonel üreticiler tarafından çeşitli yöntemlerle aşılanarak hazırlanmış çeşidi belli ve sağlıklı fidanları alıp bahçemize dikmek olacaktır Dikimde fidanlar için açılacak ocaklar 60 cm genişlikte ve derinlikte, dikim aralıkları 10 ile 15 m arasında olmalıdır


AĞACININ YETİŞTİRİLMESİ

İklim isteği: Kestane ağacı ılıman, nemli ve serin bölgelerin bitkisidir Kış mevsiminde -35 derece soğuklara dayanabilir Çiçeklenmesi geç olduğundan ilkbahar donlarından zarar görmez Yaz mevsiminde aşırı sıcaklardan etkilenir ve meyvelerinin içi boşalır Kestane ağacı yetiştirilirken çok soğuk yörelerde güneye bakan; sıcak yörelerde kuzeye bakan yerlere ağaçlar dikilmelidir Kestane, ışığı ve açıklık alanları sever 1200 m yüksekliğe kadar olan yerlerde yetiştirilebilir Ovalarda yetiştirilmesi iyi sonuç vermez Kış mevsiminde soğuklama ve dinlenme süresi oldukça kısadır.

Toprak isteği

Kestane ağacı hafif, geçirgen, serin ve derin toprakları sever Topraktaki kirece karşı duyarlıdır %1 kireç oranı kestane için idealdir Kireç oranı %6`yı geçen yerde kestane ağaçları kuruyabilir Kestanenin hiç hoşlanmadığı toprak türü, ağır ve killi olanlardır Bu tür topraklarda yetiştirilen ağaçlar mantar hastalıklarına yakalanır Genelde kestane ağaçlarının, altı kazılıp işlenmez Ancak, zaman zaman ağaçların altının, yaprak vb döküntülerden temizlenmesi yararlı olur

Sulama

Kestane ağacı, yıllık yağışı 1000 mm`yi geçen yerlerde yeterli suyu almış olur Özellikle sonbahar mevsimi çok kurak geçerse, meyvenin dikenli kabuğunun çatlaması durur Bu nedenle, kurak ve sıcak geçen yıllarda ürünün nitelik ve verimini artırmak için temmuz-ağustos ve eylül ayında ağaçların sulanması gerekir

Gübreleme

Ülkemizde kestane ağaçları pek seyrek olarak gübrelenmekte ve ağaçlara 3 yılda bir iyi yanmış çiftlik gübresi verilmektedir Yeşil gübreleme yapılması da ağaçlara yarar sağlar

Budama

Kestane ağaçlarına, tacı yayvan şekli alacak biçim budaması yapılması uygundur Fidanlarının dikiminden sonra her yıl obur dal ve fazla sürgünleri budanır Ağaçlar belli büyüklüğe ve forma ulaşınca ürün budaması yapılmaya başlanır Ürün budaması, kırılmış, kurumuş ya da hastalanmış dallar ile gölge ve sıkışıklık yaratan sürgünlerin kesilip çıkarılması şeklinde olur Budama, kestane ağaçlarının gelişim ve ürün verimini büyük oranda etkilediğinden, budamanın bu ağacı iyi tanıyan kişiler tarafından uygulanması doğru olacaktır

Hasat (Derim)

Kestane meyvelerinin hasadı, ağaçların silkelenmesi ya da uzun sırıkların, dalları kırmayacak şekilde hafifçe vurulması yoluyla meyveler yere döktürülerek olur Bu iş yapılmadan önce ağaçların altı iyice süpürülmeli, topraktaki taş ve iri maddeler temizlenmelidir Böylece dökülen kestaneler daha kolayca fark olunur ve ürün kaybının önüne geçilir

Hastalık ve zararlılarıyla mücadele: Kestane ağaçlarına dadanacak zararlı ve hastalıklarla, uzmanlara danışılarak ve uygun tarım koruma ilaçları kullanılarak zamanında, eksiksiz ve aksatılmadan mücadele sürdürülmelidir.

( Güncellendi 2022 )


 

 

Yorum Yap

Benzer İçerikler

Ihlamur

Kış ayların geleneksel çayı ıhlamur.

  • 1
  • 0
  • 15227

Dut

Rize'de yetieşen dut, Moraceae familyasındaki çiçekli bitkilerin bir cinsi olan Morus çeşitli yaprak döken ağaç türlerinden oluşur ve dünyanın birçok ılıman bölgesinde yabani olarak yetişir ve ekimi yapılır.

  • 0
  • 0
  • 47229

Kara Lahana

Rize`de yetiştirilen Karalahana ya da yaprak lahana turpgillerden, geniş ve kalınca kat kat yaprakları olan, kış sebzesi olarak yetiştirilen ve yaprakları koyu yeşil olan bir lahana çeşididir.

  • 0
  • 0
  • 26312

Kumkuat

Rize'de yetişen kumkuat, turunçgillerin küçük mücevheri olarak tanınır. Altın portakal olarak da bilinir.

  • 1
  • 0
  • 12782

Çay

Rize'de yetişen çay, çaygiller familyasından nemli iklimlerde yetişen, yaprak ve tomurcukları içecek maddesi üretmekte kullanılan bir tarım bitkisi. Birçok çeşidi vardır.

  • 1
  • 0
  • 5388

Limon

Limon, turunçgiller ailesinden bir meyvedir.

  • 1
  • 0
  • 12843

Elma

Rize`de yetişen Elma, gülgiller familyasından kültürü yapılan bir meyve türü.

  • 0
  • 0
  • 14664

Fasulye

Rize`de yetişen Fasulye, baklagiller familyasının Phaseolus cinsinden Orta Amerika menşeli, bir yılda yetişen otsu bir bitki türüdür.

  • 0
  • 0
  • 14526

Ahududu

Rize`de yetişen Ahududu ya da frambuaz, gülgiller familyasından, yaz ve sonbahar mevsiminde kırmızı renkli ve tatlı meyveler veren bir bitki türü. Halk arasında adı ceylan dutudur.

  • 1
  • 0
  • 10885

Kabak

Rize`de yetişen Kabak, lifi bol bir meyvedir. Potasyum, fosfor, kalsiyum, magnezyum, sodyum, demir gibi madensel elementler içerir.

  • 0
  • 0
  • 13076

Likapa

Rize'de yetişen likapa, yaban mersini veya ayıüzümü, fundagiller familyasından ılıman iklimlere alışmış bir üzümsü meyve türüdür.

  • 0
  • 0
  • 12823

Mandalina

Rize`de yetişen Mandalina, ılıman iklimde yetişmekte olan Turunçgiller familyasına ait bir meyve türüdür.

  • 0
  • 0
  • 27706

Ispanak

Rize`de yetişen ıspanak, Amaranthaceae familyasından yaprağı etli koyu parlak yeşil, sarımsı yeşil çok sayıda çiçekli tek yıllık otsu bir bitkidir

  • 0
  • 0
  • 5520

Domates

Rize`de yetişen domates, patlıcangiller ailesinden, meyvesi yenebilen otsu bitki türüdür.

  • 0
  • 0
  • 13500

Kestane

Rize`de yetişen Kestane, kayıngiller familyasından Castanea cinsini oluşturan ağaçların ve bu ağaçların yenilebilen tohumlarına verilen ad.

  • 0
  • 0
  • 14769