Fatih Sultan KAR

Atma türkü geleneğinin atası

  • 0
  • 0
  • 674

Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü söyleyen, atma türkü geleneğinin atası Topal Osman’ın (Kandemir) hayatı ve eserleri bir kitapta toplanıyor. 1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’ne bağlı Demirhisar Köyü’nde doğan, 25 Şubat 1950 tarihinde vefat eden Halk Şairi ve Rize karşı beri atma türkü sanatının atası Topal Osman’ın renkli ve maceralı hayatı, türküleri, şiirlerini ve destanları Araştırmacı Yazar Fatih Sultan Kar tarafından kitap haline getiriliyor.   

RİZE’NİN TOPAL OSMAN’I
Fatih Sultan Kar kitabın oluşma fikrini söyle anlatıyor: “Genç yaşta aramızdan ayrılan Araştırmacı Yazar arkadaşım İhsan Topaloğlu Topal Osman ile ilgili uzun yıllar araştırmalar, saha çalışmaları yaptı. Bu araştırmalarını el yazısıyla kaleme alıp biriktirdi. Vefatından epey bir zaman önce “sen Gündoğdu’dansın, şair yönünde var. Topal Osman’ın hayatını kitap yapmalısın diyerek bu notları bana vermesi bu kitabın başlangıcı oldu. Yazılı kaynakları araştırarak bu notları geliştirdim. Günümüzde Atma Türkü Sanatının öncüsü Osman Efendioğlu’dan çok faydalandım. Elde ettiğim kaynakları bir kitap haline getirdikten sonra Topal Osman’ın yeğeni köyden komşum Nurettin Balcı amcamızın da eleştirilerini, değerlendirmelerini ve bilgilerini alıp, ekleyerek eser tamamlanmış olacak. Topal Osman Atma türkü geleneğinin atası olarak gündelik yaşamın her alanında şiirler destanlar yazmış, Rize ziyareti esnasında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün huzurunda atma türkü sanatını icra etmiş Rize kültürü için çok değerli bir isimdir. Amacımız söylediği eserleri dilden dile dolaşarak günümüze kadar gelen bu değerli ismin eserlerini bir noktada toplamak ve yarınlara taşımaktır” dedi. 

TOPAL OSMAN KANDEMİR KİMDİR?
1 Temmuz 1879 tarihinde Rize Çayeli’nde doğdu. Babasının adı Bayram annesinin adı Fatma’dır. Attan düşmesi yüzünden kalça kemiği kırılmış, topal kalmıştı. Onun için Topal Osman diye anılırdı. Aslen Çayeli’nin Demirhisar (Perkam) Köyü’ndendi. Sonradan Gündoğdu’nun Bozukkale Köyü’ne göç etmiştir. Önce koyunculuk ardından da rençperdik yapmıştır. Gençliğinde bir aralık kayıkçılık yapan Osman, Karadeniz’in birçok kıyı şehirlerini görmüş ve gezmiştir. Bu geziler sayesinde birikim sahibi olmuştur. Çevresindekilere faydalı olmak için doğal ilâç yapar, kırık çıkık işlerinden iyi anlardı. Yaşamı boyunca giyim tarzı hep aynıydı. Rize yöresine ait kıyafetiyle gezer, zıpka, mintan ve kapalak giyerdi. Zıpkasının yanlarına beyaz fitil takardı. Bölgenin en tanınmış bilinen şairi idi. Düğünlerde, toplantılarda, gittiği her yerde türküler söylerdi. İyi sayılabilecek şekilde kaval çalardı. Neşeli bir adamdı. Türkü söylemesi için birçok yerlerden çağırılırdı. Topal Osman 25 Şubat 1950 tarihinde 85 yaşında vefat etmiştir.

ESERLERİNDEN ÖRNEKLER

GAZİ MUSTAFA KEMAL ATATÜRK’ÜN HUZURUNDA
Nereden başlıyayım / Elimde fermanım yok.
Çok da sesim çıkmayı / O eski dermanım yok.
Nerede saklanayım / Bir yere limanım yok.
İşim hiç rast gitmiyor / Zerre de ikbalim yok.
Sükût etti bu dere / Hiçbir ses, bir seda yok.
Rize güzel memleket / Altı toprak, üstü gök 
0nda bir kızılağaç / Onun da meyvesi yok 
Bundan böyle durulmaz / İki gün aç, bir gün tok  
Bu kadara razıyız / Daha beterinden kork 

DÜNYANIN HALI VE KURTULUŞ SAVAŞI ÜZERİNE
Nafile çekeriz sevdayı aşkı
Kimseye yer olmaz bu fani dünya
Zannetme dünyaya kalırız baki
Aldatmıştır bizi bu darı dünya

Nice sultanları tahta bindirir
Nicelerini de tahttan indirir
Kimini ağlatır kimi güldürür
Nice nazlı tenler çürütür dünya

Tüccarlarda bakar müşteri gelsin
Aşının içinden gizlice çalsın
Eli alışıktır sen ne anlarsın
Helalı haramı yığar kasaya

Meyhaneci bakar sarhoşlar gelsin
Dolsun tüm kadehler çalgılar çalsın
Bazı da vurular isterse ölsün
Onlarda aldanır bir acı suya

Doktorlarda bakar yaralı gelsin
Fukara istemem paralı gelsin
Öyle sever beni babamda dersin
Paran da yok ise sığın Mevla’ya

Nafile çekeriz çevri cefayı
Kim istemez söyle şevki sefayı
Çalışmadan gelir seneyi ayı 
Yağ ile tuzu kim koysun sofraya

Kanlı kılıçları elde tutalım
Düşmanlarımızdan kan akıtalım 
Vekillerimize feda olalım
Onlar kaptandırlar kanlı deryaya 

Ne kadar tutar milletin bağı
Yüz seneye gitmez en büyük çağı
Soyunur lambanla tükenir yağı
Şevki gider hemen döner karaya

Hükümet dünyaya bakidir baki
Ayıran odur ki hukuki akı
Her iki tarafa dönüyor çarkı
Ziyası benziyor güneş levhaya

Verildi emirler harbi umumu
Yabancı devletler rahat durur mu?
Nice insanların soyundu mumu
Dünyayı koydular taksime paya

Enver Paşa girdi Erkan-ı Harbe
Boşuna gitti attığı bomba
Türk evlatlarına olsa er baba
Bütün düşmanları gelirdi raya,

İSTİKLÂL SAVAŞI DESTANI
Gazi Paşa’mız ki bu işi gördü,
Aşk ve heybetiyle yerinde durdu,
Ağlayan gözlerin yüzleri güldü,
Düşmanları ürküttü bir sedaya.

Yunanın gitmeğe kalmadı yolu,
Türkler kuşattılar hem sağı, solu,
Uzatma işini, yok uzun boylu,
Şimdi boğulur bir kuru çaya.

Fırkalar kuruldu, hep baştanbaşa, 
Nüfuzları işledi, dağ ile taşa,
Umumi kumandan hem Gazi Paşa, 
Düşmanları tarttı bir teraziye.

Süvariler bindi, tuttu meydanı,
Yunan’ın başına titredi canı,
Ne Andriko kaldı, ne Totoyani,
Yunan bunlara mı der palikarya?

Bir daha Türklerle kavgaya gelme,
Sonu ağlamaktır, evvelâ gülme,
İzmir limanına düşüp boğulma,
Hükmün elden gider, kalırsın yaya.

OĞLU YUSUF’A SÖYLEDİĞİ BİR TÜRKÜ
Yusuf, baban yoruldu/ Yükü omuzundan al.
Hiç sormuyorsun bana / Neden bıraktın sakal? 
Bir anan var küllüğe / Beklenmez onlan çakal.
İbrahim diyor bağa / Bizim Kalamoz’dan al.
Halil bak ha bu işe / hallet te mükâfat al.

Yorum Yap

Yazarın Diğer Yazıları

Bir Memleket Sevdalısı Muhittin Türüt

  • 0
  • 0
  • 31

Rizelilerin Derviş Ali’si Memiş Ali Usta

  • 0
  • 0
  • 415

Rizespor Ve Bir Şampiyonluk Hatırası

  • 0
  • 0
  • 237

Galatasaray Spor Kulübü'nün Rize Pazarlı başkanı Sedat Ziya Kantoğlu

  • 0
  • 0
  • 363

Aramızdan Ayrılışının 16. Yılı Anısına

  • 0
  • 0
  • 254

Kimler Geldi Kimler Geçti

  • 0
  • 0
  • 355

Dünya madalya takıyor ya biz

  • 0
  • 0
  • 544

Bu topraklardan bir Cimilli İbo geçti

  • 0
  • 0
  • 686

PFDK Eski Başkanı Karaahmetoğlu Hayatı Kitap Oldu

  • 0
  • 0
  • 696

İçimizden biri halkın sesi Ayhan Alptekin

  • 0
  • 0
  • 725

RİZE’DEN DÜNYAYA AÇILAN PENCERE: YELKENCİLER

  • 0
  • 0
  • 568

İşte böyle bir adamdır Fehmi Memişoğlu

  • 0
  • 0
  • 657

Rize deyip geçilmez...

  • 1
  • 0
  • 725

Atma türkü geleneğinin atası

  • 0
  • 0
  • 674

Çayelili Ali Fuat Albayrak'ın ardından

  • 0
  • 0
  • 726

Pazarlılar Birliği'nde kitap tanıtımı ve imza günü

  • 0
  • 0
  • 624

Rize çayının tarihinden kesitler

  • 0
  • 0
  • 607

Türk denizcilik tarihinin unutulmaz Rizelisi

  • 0
  • 0
  • 649

Baba Reis Ekrem Orhon'dan anlamlı mektup

  • 0
  • 0
  • 647

Orhan Balta sendikacılık tarihinde iz bıraktı

  • 0
  • 0
  • 697

İkizdereli 'Gezmişoğulları'ndan: Deniz Gezmiş

  • 1
  • 0
  • 945

Servet Yardımcı: Her şey Rize'de başladı

  • 0
  • 0
  • 549

Karaahmetoğlu'ndan Yardımcı'ya tam destek

  • 0
  • 0
  • 624

Rize İyidere Sarayköylü ölümsüz bir kahraman: Kahraman Kalkavan

  • 0
  • 0
  • 611

Onların da yolu Rizespor'dan geçti

  • 0
  • 0
  • 602

Rize Belediye Eski Başkanı Ziya Çalışır

  • 0
  • 0
  • 590

Rize siyasetinin güçlü hafızası Sami Kumbasar

  • 0
  • 0
  • 596

30 KUPONA ALINMADI BU VATAN KURTULUŞ MUHACİRLİK VE RİZE

  • 0
  • 0
  • 520

Bir kentin ardında kalan! Rize'nin meşhur 'Kara Valisi' Mehmet Hurşıt Akkaya!

  • 0
  • 0
  • 469

En büyük silahı hayal gücü olan bilge bir gezgin: Cemal Gülas

  • 1
  • 0
  • 572

Mapavrili Dursun Ali Sarıoğlu

  • 0
  • 0
  • 654

Ne Söyledim Sana Ne Söyledim Hiç Oralı Olmadın

  • 0
  • 0
  • 612

Kızıldere Katliamının 52. Yılında Ardeşen Öceli Cihan Alptekin

  • 0
  • 0
  • 1319

Milli Mücadelenin Unutulmaz Deniz Kahramanlığı

  • 0
  • 0
  • 538

Bizim Derenun İnsanı Abdurrahim Albayrak

  • 0
  • 0
  • 578

Elleri Kelepçeli Fenerbahçe Başkanı Ve Rize Mebusu

  • 0
  • 0
  • 714

Çayeli Haytefli Sucu Baba

  • 0
  • 0
  • 564

Size Bize Hepimize Yeter Rize'de

  • 0
  • 0
  • 498

NASIL DA ÇAPRPARDI KALPLER ŞENOL BİROL GOL DİYE

  • 0
  • 0
  • 664

SÜLEYMAN KAZMAZ’IN ANILARINDA RİZE’NİN İŞGAL YILLARI

  • 0
  • 0
  • 550

Rizeliler Hep Atasının Yanında Olmuştur

  • 1
  • 0
  • 1405

Rize Eski Valisi Kamil Nezih Okuş

  • 0
  • 0
  • 771

Bilir misin Hemşehrim Rize’nin Köylerini

  • 0
  • 0
  • 696

Çayeli’nin Eski Adının Çaybaşı Olduğunu Biliyor muydunuz?

  • 0
  • 0
  • 626

Rize İkizdere Gezmişoğullarından Deniz Gezmiş

  • 0
  • 0
  • 1108

Karadeniz'in İncisi Güzellik Mabedi Rize

  • 0
  • 0
  • 557

Onu Dünya Gıpta İle İzliyor Ödüllendiriyor Ya Biz?

  • 0
  • 0
  • 654

1922 Yılında Rize

  • 0
  • 0
  • 617

Pazarspor’un 50. Yıl Etkinliği İstanbul'da Yapıldı

  • 0
  • 0
  • 549

Türk Sanat Müziğinin Yıldızı Yüksel Uzel Vefat Etti

  • 0
  • 0
  • 715

Türkiye'nin İlk Yerli Boya Üreticisi Hayırsever İş Adamı Ahmet Hamdi İshakoğlu

  • 0
  • 0
  • 635

Rize İlinin Yakın Tarihine Dair Hatıralar

  • 0
  • 0
  • 1076

TÜRK SİYASETİNDE AYKIRI BİR PORTRE

  • 0
  • 0
  • 572

BİR KÜLTÜR ABİDESİ TULUMU KONUŞTURAN ADAM: REMZİ BEKAR

  • 0
  • 0
  • 720

ÜLKE YÖNETİMİNDE SÖZ SAHİBİ RİZE PAZARLILAR

  • 0
  • 0
  • 829

RİZE GÜNLERİ ÜZERİNE

  • 0
  • 0
  • 627

PAZARLILAR BİRLİĞİ DERNEĞİ GENEL KURULU YAPILDI

  • 0
  • 0
  • 751

Vefatının 14. Yılı Anısına (18 Kasım 2009)

  • 0
  • 0
  • 994

Servet Yardımcı: Rize Hatıralarımızın Şehridir

  • 0
  • 0
  • 792

KAZIM KARTAL’IN RİZE ÇAY TARİHİNE KATKILARI

  • 1
  • 0
  • 960

KİMLER GELDİ KİMLER GEÇTİ

  • 0
  • 0
  • 1134

Futbol Sahalarının Arap Ahmet’i

  • 0
  • 0
  • 950

Çamlıhemşin Çinçivalı Murat Karayalçın’ın Anıları

  • 0
  • 0
  • 783

1946 Yılında Hazırlanan Rize Şehri Kat'i İmar Planı

  • 0
  • 0
  • 972

RİZE TURİZMİNDE POTANSİYEL VAR

  • 0
  • 0
  • 730

RİZELİ SİYASİLERİN DARBE HATIRALARI

  • 0
  • 0
  • 718

ŞAMPİYON RİZESPOR (1973-74 SEZONU)

  • 0
  • 0
  • 746

Rize Sporundan Bir Yıldız Kaydı

  • 0
  • 0
  • 829

O Artik Çok Sevdi̇ği̇ Ci̇mi̇l’i̇n Topraklarinda

  • 0
  • 0
  • 848

24 SAATTE 24 FUTBOLCU TRANSFER EDEN RİZESPOR’A SELAM OLSUN

  • 0
  • 0
  • 906

Rize'nin eskimeyen milletvekili Sami Kumbasar

  • 0
  • 0
  • 1181

Nerede o eski bayramlar

  • 0
  • 0
  • 781

Rizespor Süper Lig'de Lobimiz Amatör Kümede

  • 2
  • 1
  • 893

Dönemine Damgasını Vurmuş Bir İsim

  • 0
  • 0
  • 1077

Dönemine Damgasını Vurmuş Bir İsim Rize Milletvekili TBMM Başkanı Fuat Sirmen

  • 0
  • 0
  • 758

Birlikten kültür doğuyor

  • 0
  • 0
  • 761

Eski İstanbul’un Rizeli Kabadayıları

  • 2
  • 0
  • 11775

Rizespor’un unutulmaz kalecisi Sinan Yenigün

  • 0
  • 0
  • 903

Tarihinden sayfalar

  • 0
  • 0
  • 748

Yazında doğası, çayı ve insanıyla Rize-2

  • 0
  • 0
  • 790

Rize'nin ünlü futbolcuları

  • 0
  • 0
  • 990

Yazında doğası, çayı ve insanıyla Rize-1

  • 0
  • 0
  • 694

Rizeli Savcı Yusuf İzzet Akçal ve Şair Nazım Hikmet’in Bursa Cezaevi hatıraları

  • 0
  • 0
  • 780

Memleket Kokulu Sanatçı Emin Yağcı'nın Ardından

  • 0
  • 0
  • 790

19 Mayıs'ta Doğdu Aşkımız

  • 0
  • 0
  • 765

Gol Kralı zeki ve çevik Rizespor'u Oktay Çevik

  • 0
  • 0
  • 808

Rize Malpet'ten futbolun zirvesine baba hakkı istedi Beşiktaşlı oldu ona Arap Ahmet derlerdi

  • 0
  • 0
  • 912

Rizelilerin hemşerilik teklifini kabulünün 100. Yılı Anısına

  • 0
  • 0
  • 700

Lefter: Rizeliler'i Rize'yi hiç unutmadım

  • 1
  • 1
  • 793

Merhum Başbakan Ahmet Mesut Yılmaz'ın Rize Sevgisi

  • 0
  • 0
  • 769

Çayın Başkentinden Türkiye’nin Başkentine Ankara Kent Konseyi Başkanı Halil İbrahim Yılmaz

  • 0
  • 0
  • 685

Rize'nin il oluşunun 99. yıl anısına Lazisatan sancağından Rize vilayetine

  • 0
  • 0
  • 900

Rize'nin il oluşunun 99. yılı anısına

  • 0
  • 0
  • 971

Bir Futbol ve Rizespor Emekçisi: Zafer Numan Kanburoğlu

  • 0
  • 0
  • 712

Kurtuluşa yürek koymuş bir Rizeli Mehmet(Ağa) Ekşioğlu

  • 2
  • 0
  • 1092

Türk Ordusuna Rizelilerin Hediyesi: Rize Teyyaresi

  • 0
  • 0
  • 687

Aspetli hayırsever Ali Rıza Mete'nin vefatının 7. yılı anısına

  • 1
  • 0
  • 785

Vekil Olmak/Asıl Kalmak

  • 0
  • 0
  • 686

Laz Ziya, Ziya Kalkavan

  • 1
  • 0
  • 935

Rize İlinin Bir Lobisi Yok

  • 1
  • 3
  • 1147

Unutulmaz Başhekim

  • 1
  • 0
  • 823

Belediye Bloklarında Sona Yaklaşılıyor

  • 2
  • 0
  • 753

Rize Pazar Tarih Yazar

Rize ilçe ilçe ele alınmalı bir sosyo kültürel envanter çıkarılmalı.....

  • 6
  • 0
  • 1036

Rize Günleri Rize'ye Yakışır Olmalı

  • 3
  • 0
  • 1012

DEĞERLİ SANATKÂR VE GÖNÜL İNSANI ÇAYELİLİ HEMŞEHRİMİZ DURSUN KARACA’NIN ARDINDAN

Bir Çayeli sevdalısı. Bir İstanbul Beyefendisi. Bir cumhuriyet sevdalısı. Eski futbolcu, eski belediye başkan yardımcısı. Kalıcı eserlere imza atmış bir sanatkar ve en önemlisi gönül insanı Dursun Karaca ağabeyimizi kaybetmenin derin üzüntüsü içindeyiz.

  • 0
  • 0
  • 123

Vefatının İkinci Yılı Anısına Ahmet Mesut Yılmaz ve Hatıralar

  • 0
  • 0
  • 729

BU TOPRAKLARDAN BİR CİMİLLİ İBO GEÇTİ

  • 0
  • 0
  • 2002

RİZE'NİN KAYBOLAN SEMBOLLERİ

  • 0
  • 0
  • 2114

RİZE’NİN NOSTALJİK DEĞERİ TURİST OTEL VE HATIRALAR

  • 0
  • 0
  • 2713

TURGUT KIRAN’IN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 3669

RİZE BİZİMDİR VE BAŞKA RİZE YOKTUR

  • 0
  • 0
  • 2695

MÜTEVAZI BİR EFSANE: ALİ YAVUZ

  • 1
  • 0
  • 10698

ÇAY YAPRAĞI ESRA ALKAN'IN KALEMİNDEN DİLE GELDİ

  • 0
  • 0
  • 1348

RİZESPOR'UN KURULUŞ TARİHİ DEĞİŞTİRİLEMEZ

  • 0
  • 0
  • 2368

19 MAYIS TARİHİ RİZESPOR BAYRAMI OLARAK İLAN EDİLMELİDİR

  • 0
  • 0
  • 1467

RİZELİ FUTBOLCULARDAN OLUŞAN RİZESPOR TARİH YAZIYORDU

  • 0
  • 0
  • 6633

TÜRK SİYASET TARİHİNİN İKİ BEYEFENDİ İSMİ: YUSUF İZZET AKÇAL VE EROL YILMAZ AKÇAL

  • 0
  • 0
  • 3798

TÜRK SİYASETİNİN RENKLİ İSMİ: OSMAN KAVRAKOĞLU

  • 0
  • 0
  • 3936

BELEDİYECİLİĞİN BABASI: AYTEKİN KOTİL

  • 0
  • 0
  • 1740

NE RİZE’DE VEFA İSİMLİ BİR SEMT NE DE RİZELİ DE VEFA VAR

  • 0
  • 0
  • 1342

KOCA KAPTAN GÜRSEL AKSEL, RİZESPOR VE VEFA

  • 0
  • 0
  • 1117

OLİMPİYAT VE DÜNYA ŞAMPİYONU RİZE’NİN GURURU: KAZIM AYVAZ

  • 0
  • 0
  • 1601

ATATÜRK’ÜN KADIM DOSTU RİZELİ MATARACI MEHMET EFENDİ

  • 1
  • 0
  • 2324

RİZE ESKİ HÜKÜMET TABİBİ: DOKTOR MEHMET ALİ GÜVEN

  • 0
  • 0
  • 1350

GERİYE HOŞ BİR SEDA KALDI

  • 0
  • 0
  • 1245

RİZELİLERİN DERVİŞ ALİ’Sİ

  • 0
  • 0
  • 1195

YEŞİL MAVİ RENKLER DÜNDAR AKDENİZ’İN ARMAĞANI

  • 0
  • 0
  • 1816

TURGUT AKSOY’UN ARDINDAN: ÖZEL İNSANDI, GÜZEL İNSANDI

  • 0
  • 0
  • 1405

AZMİ KANDEMİR YAŞAYAN TARİHTİR

  • 0
  • 0
  • 1422

ÜÇ GÜZEL ADAM VE ÜÇEL

  • 0
  • 0
  • 1076

TÜRK SİYASET TARİHİNİN RENKLİ İSMİ ALİ TOPUZ'UN ARDINDAN

  • 0
  • 0
  • 1114

SİYASETTE SOL KANAT FUTBOLDA STOPER: ALPER TAŞ

  • 0
  • 0
  • 986

'BİZİM SASU' CENGİZ SARIOĞLU

  • 0
  • 0
  • 1353

RİZE ÇAYINA ADANAN BİR ÖMÜR: MEHMET ZİHNİ DERİN

  • 0
  • 0
  • 1204

RİZE SİYASET TARİHİNDEN RENKLİ BİR POTRE: MEHMET TALAT DOĞAN

  • 0
  • 0
  • 1051